2025 жылғы 29 мамырда Душанбеде мұздықтарды сақтау жөніндегі халықаралық конференция аясында “Климаттық ғылым және зерттеулерді түгендеу: Орталық Азиядағы тұрақты шешімдердің негізі” сессиясы өтті. Бұл Қазақстан Республикасының Президенті Қасым-Жомарт Тоқаевтың бастамасымен 2026 жылы Астанада өтетін өңірлік Климаттық саммитке дайындық жолындағы төртінші өңірлік консультация.
Орталық Азия климаттық өзгерістерді бастан кешуде, әсіресе мұздықтардың еруі, су ресурстарының тапшылығы, экстремалды ауа райы құбылыстары. Бұл жағдайда ғылым абстракция емес, өмірлік маңызды құрал екені анық. Сондықтан кездесудің негізгі тақырыбы-негізделген шешімдер қабылдаудағы Климаттық зерттеулер мен мониторингтің рөлі.
Сессияға қатысушылар — Орталық Азияның экологиялық ведомстволарының, ғылыми қоғамдастықтың, халықаралық ұйымдардың басшылары
Олар мына тақырыптарды талқылау үшін жиналды:
• қолда бар ғылыми деректер және не жетіспейді;
• елдер, мекемелер мен зерттеушілер арасында ақпарат алмасуды қалай құруға болады;
• жас ғалымдарды қолдау және тұрақты зерттеу топтарын құру;
• ғылыми білімді саясат пен стратегиялық жоспарлауға қалай біріктіруге болады;
• сондай-ақ аймақтық бақылау желілері мен заманауи зондтау технологияларын дамыта отырып, мұздықтарды қалай құтқаруға болады.
Басымдықтарды, үйлестіру тетіктерін және қаржыландырудың ықтимал көздерін қоса алғанда, Климаттық зерттеулерді қолдаудың өңірлік бағдарламасын қалыптастыруға ерекше назар аударылатын болады. Бұл бағдарлама аймақтың ғылыми күш-жігерін ұзақ мерзімді шоғырландыруға негіз бола алады.
Аталмыш сессия мұздықтарды сақтау бойынша халықаралық конференция аясында ұйымдастырылды және бұл тақырыптың ерекше орын алуы таңғалдырмайды. Тянь-Шань мен Памир тауларындағы мұздықтардың тез еруі бүкіл аймақтың тұрақтылығына тікелей қауіп төндіреді. Сондықтан қатысушылар бақылаулардың аймақтық гляциологиялық желісін дамыту, спутниктік және қашықтықтан зондтауды енгізу, мұздықтардың жай-күйі туралы деректерді ерте ескерту жүйелеріне біріктіру және су ресурстарын стратегиялық жоспарлау арқылы ғылыми базаны қалай нығайтуға болатынын талқылады,.
Сессияны ЮНЕСКО қолдауымен Қазақстан Республикасының Экология және табиғи ресурстар Министрлігі және Орталық Азия үшін климаттың өзгеруі және жасыл энергетика жөніндегі жобалау кеңсесі өткізді.
Орталық Азия сын — қатерлер алдында ғана емес, сонымен бірге әрбір ғылыми жаңалық келер ұрпақ қауіпсіздігіне, дамуына және өміріне үлес қосуы үшін бірігуде.
Ақпарат көзі : https://www.gov.kz/memleket/entities/ecogeo/press/news/details/1007657?lang=kk
Жауап қалдыру Жауапты болдырмау