Қант: адам ағзасына пайдасы мен зияны

Қант – қазіргі адамның диетасындағы ең көп таралған тағамдардың бірі. Ол тағамға тәтті дәм береді және энергия көзі болып табылады. Дегенмен, қантты шамадан тыс тұтыну денсаулыққа байланысты әртүрлі мәселелерге әкелуі мүмкін.

Қанттың пайдасы:

1. Энергия көзі

Қант ағзаға тез сіңеді және энергияның тез көтерілуін қамтамасыз етеді. Қанттан алынған глюкоза жасушалар үшін, әсіресе ми мен бұлшықет үшін негізгі отын болып табылады. Глюкозаның жетіспеушілігі когнитивті құлдырауға және жалпы шаршауға әкелуі мүмкін.

2. Көңіл-күйді жақсарту

Қантты тұтыну серотониннің – бақыт гормонының түзілуіне ықпал етеді. Бұл тәттілердің стресс пен жаман көңіл-күйді жеңуге көмектесетінін түсіндіреді.

3. Физикалық белсенділікке көмектесу

Қарқынды физикалық белсенділік жағдайында немесе ауыр аурудан кейін қант энергияны тез толтыру үшін пайдалы болуы мүмкін.

Қанттың зияны:

1. Аурулардың даму қаупі

Дене салмағының жоғарылауымен, семіздік пен 2 типті қант диабетінің дамуымен қантты шамадан тыс тұтыну. Қант сонымен қатар тіс жегісінің пайда болуына ықпал етеді, өйткені ол аузыңыздағы зиянды бактериялардың көбеюі үшін қызмет етеді.

2. Жүрек-қан тамырлары проблемалары

Қантты шамадан тыс тұтыну гипертонияға әкелуі мүмкін, бұл жүрек-қан тамырлары ауруларының қаупін арттырады. Қандағы глюкозаның жоғары деңгейі тамырларға теріс әсер етеді, бұл қан айналымына да айтарлықтай әсер етуі мүмкін.

3. Гормоналды теңгерімсіздік және тәуелділік

Қант тәуелділікті тудыруы мүмкін, өйткені ол допаминнің – “қуаныш гормонының”түзілуіне ықпал етеді. Бұл мидың бірдей қанағаттану деңгейі үшін тәттіні көбірек талап етуіне әкеледі. Ұзақ және айтарлықтай тұтыну организмдегі гормоналды тепе-теңдікті бұзуы мүмкін.

4. Тері проблемалары және қартаю

Қантты көп тұтыну безеудің ағымын нашарлатып, терінің ерте қартаюына әкелуі мүмкін. Глюкоза терінің серпімділігіне жауап беретін коллаген ақуызына қосылып, оны аз икемді етеді.

Қантты тұтыну бойынша ұсыныстар:

• Тәуліктік мөлшерлеме: Дүниежүзілік денсаулық сақтау ұйымы тәуліктік қантты тұтынуды диетаның жалпы калориясының 5% – на дейін шектеуді ұсынады, бұл ересек адам үшін шамамен 25-30 грамм.
• Жасырын қант: газдалған сусындар, өнеркәсіптік шырындар және өңделген тағамдар сияқты шикі қант мөлшері жоғары тағамдарға назар аударыңыз.
• Баламалар: бал немесе стевия(қант алмастырғыш) сияқты табиғи тәттілендіргіштерді қалыпты мөлшерде қолдануды қарастырыңыз.

Қант денені энергиямен қамтамасыз етуде маңызды рөл атқарады және көңіл-күйді жақсарта алады. Дегенмен, оны шамадан тыс тұтыну семіздік, қант диабеті, жүрек-қан тамырлары аурулары және терінің ерте қартаюы сияқты бірқатар ауыр денсаулық мәселелерімен байланысты. Денсаулықты сақтау үшін қантты қалыпты тұтыну және тағамды саналы түрде таңдау ұсынылады.

 

Ақпарат көзі : https://www.gov.kz/memleket/entities/departament-kkbtu-kostanay/press/news/details/1057572?lang=kk