Хельсинки, 2025 жылғы 31 шілде–1 тамыз – ҚР Президентінің Ауғанстан бойынша арнайы өкілі, Ерекше тапсырмалар жөніндегі Елші Еркін Тұқымов бастаған Қазақстан Республикасының делегациясы Еуропадағы қауіпсіздік және ынтымақтастық жөніндегі ұйымның (ЕҚЫҰ) негізгі құжаты болып табылатын Хельсинки Қорытынды актісінің қабылданғанына елу жыл толуына арналған “Хельсинки+50” жоғары деңгейдегі конференцияға қатысты.
Финляндияның ЕҚЫҰ-дағы төрағалығымен ұйымдастырылған мерейтойлық іс-шараға қатысушы мемлекеттердің, ынтымақтастық жөніндегі әріптестердің, Ұйымның атқарушы құрылымдары мен Парламенттік Ассамблеясының, сондай-ақ халықаралық және үкіметтік емес ұйымдардың 1000-нан астам өкілдері, оның ішінде қазақстандық азаматтық қоғам өкілдері қатысты.
“Мұраны құрметтеу, болашаққа дайындалу” ұранымен өткен Конференция азаматтық қоғамның рөліне ерекше назар аудара отырып, жан-жақты қауіпсіздіктің барлық аспектілері бойынша өзара іс-қимылды жалғастырудың маңыздылығын атап өтті. Қатысушылар 1975 жылғы Хельсинки Қорытынды актісінің мұрасына құрмет көрсетті және маңызды геосаяси сын-қатерлер кезінде оның принциптерінің тұрақты өзектілігін растады.
Конференцияны ашқан ЕҚЫҰ-ның Іс-басындағы төрайымы, Финляндияның Сыртқы істер министрі Элина Валтонен Ұйымның алдында тұрған қиындықтарға қарамастан, Хельсинки принциптері бұзылмайтынын атап өтті. Хельсинки Қорытынды актісінің мұрасы 1990 жылғы Жаңа Еуропа үшін Париж Хартиясында, 1999 жылғы Стамбул еуропалық қауіпсіздік Хартиясында және 2010 жылғы Астана мерейтойлық декларациясында бекітілген тарихи міндеттемелерде өмір сүруді жалғастыруда.
“Сенімділікті нығайту шараларын ертерек қабылдаудан бастап, өз институттары мен далалық операциялардың жұмысына дейін ЕҚЫҰ қақтығыстардың алдын алуға, демократиялық дамуға, адам құқықтарын сақтауға және жанжалдан кейінгі татуласуға айтарлықтай үлес қосты”, – деп атап өтті министр Валтонен.
Іс-басындағы төрайым ЕҚЫҰ-ны неғұрлым функционалды және тұрақты ұйым ретінде қамтамасыз етуге шақырды. Осыған байланысты, іс-шара барысында Министр ЕҚЫҰ-ның ерікті қаржыландыруын пайдалануды жақсартуға бағытталған “Хельсинки+50” Қорының іске қосылатынын жариялады.
Финляндия президенті Александр Стубб өз сөзінде адамдар, ынтымақтастық және диалог болашақта да еуропалық қауіпсіздіктің орталығында болады деп үміттенді. Ол бұл конференция мен әртүрлі үкіметтік емес ұйымдардың кең өкілдігі Финляндияның әртүрлі деңгейлерде еуропалық қауіпсіздікті нығайтуға деген ұмтылысын айғақтайтынын атап өтті.
Конференция аясында Қазақстан делегациясы ЕҚЫҰ-ның болашағы туралы “Хельсинки+50” пікірталастарына қатысты, оның барысында қатысушылар ұйымның функционалдығын жақсарту жөніндегі бастамалар мен ұсыныстарды, сондай-ақ оны дамыту және Хельсинки Қорытынды актісінде белгіленген негізгі қағидаттарға бейілділігін сақтау перспективаларын талқылады.
Жалпы, Конференцияға қатысушылар аймақтағы қиын геосаяси жағдайға қарамастан, ЕҚЫҰ инклюзивті диалог пен ұйым кеңістігіндегі дағдарыстық жағдайларды шешу үшін бірегей алаң болып қала беретінімен және қатысушы мемлекеттер арасындағы қауіпсіздік пен ынтымақтастықты қамтамасыз ету үшін кең құралдар жиынтығына ие екендігімен бірауыздан келісті.
Іс-шара аясында ҚР Президентінің арнайы өкілі Еркін Тұқымов бірқатар кездесулер, соның ішінде ЕҚЫҰ Бас хатшысы Фиридун Синирлиоглумен келісөздер өткізді.
Ақпарат көзі : https://www.gov.kz/memleket/entities/mfa-vienna/press/news/details/1044731?lang=kk
Жауап қалдыру