Кене энцефалиті – қызба және орталық жүйке жүйесінің зақымдалуымен сипатталатын қоздырғыштың берілуінің векторлық механизмі бар вирустық табиғи-ошақты ауру. Кене энцефалитінің қоздырғышы – вирус. Табиғаттағы вирустың тасымалдаушысы және сақтаушысы – кенелер. Адам ағзасына вирус, әдетте, кене қан сорғанда енеді.
Табиғи ошақтылығы және көктемгі-жазғы маусымдық кене энцефалитіне тән. Маусымдық кенелердің максималды белсенділігі кезеңіне байланысты және сәуірдің екінші жартысынан тамыздың бірінші жартысына дейін, ең көбі маусым айына келеді.
Ауру көктемгі-жазғы кезеңде кене энцефалитінің эндемиялық ошағында болуымен, ауру басталғанға дейін 3-30 күн бұрын кене шағуымен байланысты. Шикі сиыр немесе ешкі сүтін және олардан жасалған өнімдерді (ауру басталғанға дейін 3-30 күн бұрын) тұтынуға байланысты жағдайлар бар.
Симптомдары: дене температурасының 38-39°C дейін көтерілуі, бас ауруы (орташа және ауыр), әлсіздік, әлсіздік, бұлшықет ауруы және жүрек айнуы.
Аурудың жедел басталуы тән: инкубациялық кезеңнен кейін дене температурасының 38-39°С дейін кенеттен көтерілуі (1-ден 30 күнге дейін, орташа есеппен 7-14 күн), 1-2 күн әлсіздік, әлсіздік, сыну, мойын мен иық белдеуінің бұлшықет аймағында жеңіл ауырсыну, бел аймағындағы ауырсыну және ұйқышылдық сезімі, бас ауруы.
Кене энцефалитіндегі қызба (вирусемия) вирустың ішкі ағзаларда көбеюімен және оның орталық жүйке жүйесінде пайда болуымен байланысты.
Кене энцефалитінің асқынуы жүйке жүйесінің зақымдану белгілері ретінде байқалуы мүмкін. Аурудың нәтижелері науқастың ағзасындағы вирустың сандық құрамына және медициналық көмек көрсетудің уақтылығына байланысты қалпына келтіру, қалдық құбылыстар, өлім және созылмалы ағымға өту болуы мүмкін. Адам қалпына келгеннен кейін кене энцефалиті ұзақ және күшті иммунитет қалады.
Кене шағудан қорғау үшін алдын алу шаралары:
– табиғатта кенелер негізінен жасырылған тығыз шөпті және бұталы өсімдіктері бар жерлерден аулақ болу керек. – табиғатта болған кезде тығыз жабық киім киіңіз (капюшон болса жақсырақ). Шалбардың балағы шұлыққа салынады.
– әр 15 минут сайын бір-бірін және өзін мезгіл-мезгіл тексеріп отырыңыз.
– демалу және түнеу үшін өсімдік жамылғысы жоқ ашық алаңдарды таңдаңыз.
– ұйықтар алдында шешілген киімді тексеріп, денені тексеріңіз.
– орманнан бұталардың бұтақтарын, шөптер мен гүлдерді үйге әкелмеңіз.
– үй жануарларының терісін мұқият тексеріңіз.
– қатаң нұсқауларды сақтай отырып, киімнің бетін акарицидтермен және теріні репелленттермен өңдеңіз.
– тек қайнатылған сүтті тұтыныңыз.
– үй маңындағы аумақты арамшөптерден жүйелі түрде тазарту,бұталарды санитарлық кесу қажет.
Егер теріде қазірдің өзінде сорылған кене табылса, олар мүмкіндігінше дереу емдеу мекемесіне жүгіну қажет, онда мамандар кенені алып тастайды, содан кейін оны зерттеу үшін зертханаға жібереді. Есіңізде болсын, денеден алынған кенелерді саусақтарыңызбен ұсақтау арқылы жою дұрыс емес, өйткені инфекция теріге немесе шырышты қабаттарға сілекеймен немесе инфекция қоздырғышының кенесінің тіндерімен сүрту нәтижесінде пайда болуы мүмкін.
Қарапайым осындай ережелерді сақтау – кенелер жұқтыратын қауіпті инфекциялардың дамуын болдырмауға көмектеседі.
Ақпарат көзі : https://www.gov.kz/memleket/entities/departament-kkbtu-karaganda/press/news/details/1014582?lang=kk
Жауап қалдыру