Президент Қасым–Жомарт Тоқаев өз сөзінде Түрікменстан Президенті Сердар Бердімұхамедовке конференцияны шақыру бастамасы үшін алғысын білдірді, сондай-ақ БҰҰ Бас хатшысы Антониу Гутерришке проблемаларды шешуге және теңізге шыға алмайтын дамушы елдердің мүмкіндіктерін іске асыруға берілгендігі үшін алғысын білдірді. – Жиырма жылдан астам уақыт бұрын Қазақстан БҰҰ-ның теңізге шыға алмайтын дамушы елдер бойынша алғашқы конференциясын қабылдай отырып, жетекші рөлге ие болды, бұл оның осы процеске ұзақ жылдар бойы үздіксіз қатысуының басталуын белгіледі. Осы тарихи оқиға барысында Алматы іс-қимыл бағдарламасы қабылданды, ол рснвм тобының мәселелерін даму саласындағы жаһандық күн тәртібіне алғаш рет енгізді. Бүгін біз алдымызда тұрған міндеттерді одан әрі ілгерілету үшін жаңа күш – жігер жұмсау үшін Авазға жиналдық, – деп атап өтті Мемлекет басшысы. Оның айтуынша, теңізге шыға алмайтын 32 дамушы ел жарты миллиардтан астам адамды білдіреді. Олардың көпшілігі қаржыландыруға, технологияға және әлемдік нарықтарға қол жеткізуде әлі де кедергілерге тап болады. – Шектеулі өңірлік көлік байланыстары теңізге шыға алмайтын елдер үшін негізгі проблема болып қала береді. Бұл проблема бірқатар экономикалық қиындықтарды, соның ішінде жоғары транзиттік және сауда шығындарын, сондай-ақ геосаяси факторлардың осалдығын тудырады. Бұл шектеулер азаматтардың әл-ауқатына әсер етеді және бәсекеге қабілеттілікті төмендетеді. Олар қақтығыстармен, экономикалық санкциялармен, жеткізілім тізбегінің бұзылуымен және жаһандық сенімсіздіктің өсуімен одан әрі күшейе түседі. Дегенмен, Қазақстан РСНВМ жаһандық күн тәртібіндегі шешімдерді қалыптастыруда тең және перспективалы әріптестер ретінде қарастырылуы тиіс деп санайды. Теңізге шыға алмайтын дамушы елдердің дауыстары күштірек, ынтымақтастығымыз тереңірек, ал ұжымдық амбицияларымыз батыл болуы тиіс, – деді Қасым – Жомарт Тоқаев. Мемлекет басшысы Қазақстан Авазиялық іс-қимыл бағдарламасын тұрақты, инклюзивті және тұрақты болашаққа жол картасы ретінде толық қолдайтынын атап өтті. – Бұл маңызды бастама транзиттік елдердің, даму жөніндегі халықаралық ұйымдардың және қаржы институттарының саяси қолдауына ие болуы тиіс. Көлік, энергетика және цифрлық инфрақұрылым сияқты негізгі секторларға инвестицияларды ынталандыру үшін инновациялық қаржылық тетіктер қажет, – деді Президент. Қасым–Жомарт Тоқаев климаттың өзгеруін тағы бір өзекті мәселе деп атады. – Көптеген РСНВМ елдері су тапшылығына, мұздықтардың еруіне, шөлейттенуге және басқа да экстремалды ауа-райына тап болады. Бұл мәселелерді шешу үшін үйлестірілген аймақтық күш – жігер мен белсенді халықаралық қолдау қажет. Сонымен қатар, мен климаттың өзгеруіне қарсы шаралар теңгерімді және инклюзивті болып, елдердің даму қажеттіліктеріне жауап беруі керек деп санаймын. Климаттың өзгеруіне қарсы күрес бойынша бірлескен күш – жігерімізді нығайту үшін Мен сіздерді келесі жылдың сәуір айында Біріккен Ұлттар Ұйымымен серіктестікте Астанада өтетін өңірлік экологиялық саммитке шақырамын, – деді Мемлекет басшысы. Ол Қазақстан серіктестермен бірлесіп өңірлік өзара байланысты нығайтуға, цифрлық трансформацияны ілгерілетуге және ұзақ мерзімді орнықты өсуге жәрдемдесуге айтарлықтай күш салатынын айтты. – Біз “Солтүстік – Оңтүстік“ бағыты мен Орта дәліз бойындағы көлік дәліздері мен транзиттік инфрақұрылымды дамытуға басымдық береміз. Біздің ұзақ мерзімді мақсатымыз – теміржол, автомобиль, авиация және логистикалық орталықтардың бірыңғай желісін құру. Бұл Қазақстанның Еуразиялық транзиттік хаб ретіндегі позициясын нығайтады, ол қазіргі уақытта Азия мен Еуропа арасындағы құрлықтағы жүктердің 85% – ға жуығын құрайды. Біз цифрландыруға да инвестиция саламыз. Қазақстан жасанды интеллект орталығын құрды Alem.AI жақында Астанада суперкомпьютер іске қосылды. Біздің есігіміз ғылыми ынтымақтастық үшін ашық, біз серіктестерді бізге қосылуға шақырамыз, – деді Қасым–Жомарт Тоқаев. Мемлекет басшысы өңірлік күн тәртібіндегі мәселелер бойынша сөйлеген сөзінде Орталық Азияның тәжірибесі географияның тағдырды анықтамайтынын көрсетіп отырғанын атап өтті. – Біз қазіргі күйден теңізге шығусыз болашаққа қарай жылжып жатырмыз, мұнда құрлықтағы байланыс бірдей маңызды болады. Біздің аймақ өзінің әлеуметтік–экономикалық дамуында тұрақтылықты көрсетеді және саяси ерік-жігер, стратегиялық инвестициялар және халықаралық серіктестік болған кезде теңізге шығудың болмауы кедергі емес, күшті өсуді ынталандыруы мүмкін екенін көрсетеді. Біз Орталық Азияның сауда, инвестициялар, көлік, байланыс, сондай-ақ ресурстарды тұрақты басқару саласындағы қарқынды дамып келе жатқан әлеуетпен өзара тиімді өзара іс-қимыл аймағына айналғанына куә болып отырмыз. Екі күн бұрын Қазақстан Біріккен Ұлттар Ұйымымен штаб–пәтері Алматыда орналасқан Орталық Азия мен Ауғанстан үшін орнықты даму мақсаттары бойынша БҰҰ Өңірлік орталығын құру туралы келісімге қол қойды. Бұл Аваз бағдарламасының асыл мақсаттарына толық сәйкес келетін бүкіл аймақ үшін маңызды жетістік екеніне сенімдімін. БҰҰ Бас хатшысына және біздің барлық Орталық Азиялық әріптестерімізге Қазақстанның бастамасын қолдағаны үшін тағы да алғысымды білдіремін, – деп атап өтті Президент. Соңында Қасым–Жомарт Тоқаев еліміздің теңізге шыға алмайтын дамушы елдер тобының мақсаттары мен қағидаттарына берік ұстанымын тағы да растады. – Халықаралық әріптестікті нығайту арқылы ғана біз РСНВМ-ның даму саласындағы жаһандық күн тәртібінің ажырамас бөлігі болып қалуын қамтамасыз ете аламыз, – деп қорытындылады Мемлекет басшысы.
Ақпарат көзі : https://www.gov.kz/memleket/entities/kostanai-kostanai-zhdanov/press/news/details/1046047?lang=kk
Жауап қалдыру