Туляремия, бұл инфекцияның кіру қақпаларына (көз, өкпе, тері, асқазан-ішек жолдары және т.б.) байланысты қызба құбылыстарымен, лимфа түйіндерінің және басқа органдардың зақымдалуымен сипатталатын табиғи ошақты, өткір инфекциялық ауру.
Негізінен табиғатта бактериялар қояндарға, су егеуқұйрықтарына, тышқандарға әсер етеді. Ауру жануармен байланыста микробтар адамға беріледі. Инфекция көзі ластанған тамақ пен су болуы мүмкін. Инфекцияны жылқылар, кенелер мен масалар алып жүреді.
Адамнан адамға туляремия берілмейді. Патогендер адам ағзасына нанды ұсақтау және астық өнімдерін өңдеу кезінде пайда болатын жұқтырған шаңды ингаляциялау арқылы енуі мүмкін.
Адамдарды жұқтырудың бірнеше жолы бар: кенелердің, жылқылардың, масалардың шағуы арқылы су объектілерінің жанында,
– аң аулау, шабу кезінде өзен жайылмаларында;
– шөптермен, сабанмен, астықпен, жемшөппен, көкөністермен жұмыс істеу кезінде жұқтырған шаңды жұту кезінде, туляремиямен ауыратын кеміргіштер қоныстанған үй-жайларды жинау кезінде;
– су, кездейсоқ су қоймаларынан су ішу үшін пайдаланған кезде, жұқтырған су айдынында шомылу немесе одан жуу;
– байланыс-тері және шырышты қабықтар арқылы, ауру кеміргіштерді ұстау, теріні алу, қоянның ұшаларын кесу, лас қолмен шырышты көзге инфекция енгізу, жұқтырған сабанмен шаншу және т. б.;
– азық-түлік-жұқтырған тағамдарды тұтыну кезінде.
Патологиялық процестің орналасуына байланысты: бубонды, ойық жаралы-бубонды, ангина-бубонды, абдоминальды, өкпе және жалпыланған туляремия.
Ұзақтығы бойынша: жедел туляремия – 3 айға дейін, ұзаққа созылған – 6 айға дейін, қайталанатын.
Ауырлық дәрежесі бойынша туляремия жеңіл, орташа және ауыр болуы мүмкін.
Аурудың белгілері қандай?
Инфекция сәтінен бастап аурудың алғашқы белгілері пайда болғанға дейін көбінесе 3-7 күннен 2-3 аптаға дейін өтеді. Ауру температураның 38°C-40°C дейін көтерілуінен, қалтыраудан, қатты бас ауруынан, әлсіздіктен, бұлшықет ауруынан, көбінесе бел аймағында және балтыр бұлшықеттерінде басталады. 2-3-ші күні лимфа түйіндері микробтар ағзаға енген жерге жақын жерде, мойын, құлақ, қолтық аймағында, шапта немесе басқа жерлерде үлкейеді. Науқастар өсіп келе жатқан әлсіздікке, бас ауруына, дененің ауырсынуына, жүрек айнуына, тәбеттің болмауына және ұйқының бұзылуына шағымдана алады. Бұлшықет ауыруы және қатты терлеу пайда болады. Туляремиямен ауыратындар көптеген жылдар бойы бұл ауруға қарсы иммунитетті сақтайды.
Өзіңізді туляремия ауруынан қалай қорғауға болады?
Ең тиімді шара-туляремияға қарсы профилактикалық егулер жүргізу. Вакцинация 5 жыл бойы аурудан қорғайды. Екпелерден басқа мынадай іс-шаралар жүргізілуі тиіс: құдықтарды, бұлақтарды, тамақ өнімдерін кеміргіштерден қорғау; кездейсоқ су көздерінен шикі суды ішуді болдырмау; кәсіпорындарда, тұрғын үй-жайларда және шаруашылық құрылыстарда, бау-бақша учаскелерінде кеміргіштермен күресу, кеміргіштер үшін тұрғын, қойма, өндірістік үй-жайлардың, саяжайлардың, жертөлелердің болмауы, гараждар мен басқа да ғимараттарды жою; тұрғын үйлердің жанында және елді мекендерде арамшөптерді жою; бау-бақша кооперативтерінің аумағында, елді мекендердің айналасында өздігінен қоқыс тастайтын жерлерді жою; балық аулау кезінде масалардың, жылқылардың, кенелердің шағуынан қорғау құралдарын пайдалану, табиғатта демалу, әсіресе өзен жайылмаларында, жеке қорғаныс құралдарын, мақта- дәке таңғыш немесе респиратор, қолғап.
Табиғи су қоймаларынан қайнатылмаған су ішуге болмайды. Жануарлардың мәйіттеріне (әсіресе кеміргіштерге) қол тигізу ұсынылмайды, егер қажет болса, қорғаныс қолғаптар мен бетперделерді қолданыңыз.
Ақпарат көзі : https://www.gov.kz/memleket/entities/departament-kkbtu-na-transporte/press/news/details/1046775?lang=kk
Жауап қалдыру